Trong xây dựng hiện đại, bê tông là vật liệu chủ lực nhưng cũng tồn tại những điểm yếu, đặc biệt là tại các khe nối và mối ghép. Đây là nơi dễ thấm nước, xâm nhập của tạp chất và chịu ảnh hưởng bởi biến động nhiệt độ, tải trọng
Để bảo vệ các vị trí này, chất trám khe được sử dụng như một giải pháp thiết yếu nhằm đảm bảo độ kín khít, độ bền và tính ổn định của kết cấu bê tông. Vậy vì sao việc sử dụng chất trám khe lại quan trọng đến vậy? Bài viết dưới đây Chống Thấm Hưng Phát sẽ phân tích chi tiết vai trò và lợi ích của chất trám khe trong thi công mối nối bê tông
1. Đặc điểm của bê tông và sự cần thiết của việc xử lý mối nối
Bê tông là vật liệu có khả năng chịu lực nén rất tốt nhưng lại kém trong việc chịu lực kéo và giãn nở. Do đặc tính giòn và ít đàn hồi, bê tông thường bị nứt gãy hoặc xuất hiện các khe hở khi gặp phải biến động nhiệt độ, tải trọng hoặc do lún nền. Trong quá trình thi công, những khe nứt này có thể phát sinh tại:
- Các vị trí đổ bê tông gián đoạn theo từng đợt (khe thi công)
- Các khu vực thiết kế khe lún, khe co giãn để hấp thụ chuyển động giữa các phần kết cấu
- Những mối nối tiếp giáp giữa bê tông với vật liệu khác như kim loại, gạch, đá hoặc gỗ
Tất cả các dạng mối nối kể trên đều có điểm chung là khả năng chịu tác động ngoại lực và điều kiện môi trường thấp hơn so với phần bê tông nguyên khối. Nếu không được xử lý đúng cách, chúng sẽ trở thành điểm xâm nhập lý tưởng của nước, hơi ẩm, khí, bụi, côn trùng hoặc hóa chất. Không chỉ gây mất mỹ quan, những tác nhân này còn làm giảm tuổi thọ công trình, phá hoại lớp bê tông và làm ăn mòn cốt thép bên trong
2. Vai trò cốt lõi của chất trám khe trong bảo vệ kết cấu bê tông
Chất trám khe là vật liệu đàn hồi được chế tạo nhằm mục đích lấp đầy, bảo vệ và che kín các khe hở, mối nối trong kết cấu bê tông. Bằng cách tạo thành một lớp màng ngăn cách chống thấm, đồng thời có khả năng co giãn theo sự thay đổi kích thước của khe nối, chất trám khe mang lại nhiều lợi ích quan trọng cho công trình, bao gồm:
- Tạo lớp bảo vệ chống lại sự xâm nhập của nước và hơi ẩm: Nước là tác nhân gây hại phổ biến và nguy hiểm nhất cho bê tông. Khi thấm qua các khe nứt và mối nối chưa được xử lý, nước sẽ tiếp cận lớp cốt thép bên trong, thúc đẩy quá trình oxy hóa và ăn mòn. Kết quả là thép sẽ giãn nở thể tích, gây ra hiện tượng nứt gãy thứ cấp, bong tróc bê tông bảo vệ, làm suy yếu đáng kể khả năng chịu lực của kết cấu. Chất trám khe có thể tạo lớp ngăn chống thấm hiệu quả, ngăn nước mưa, nước ngầm, hoặc hóa chất xâm nhập, bảo vệ nội tại của bê tông lâu dài
- Giảm thiểu tác động từ chuyển vị kết cấu do giãn nở nhiệt hoặc rung chấn: Bê tông có xu hướng co lại khi nhiệt độ giảm và giãn nở khi nhiệt độ tăng. Sự thay đổi thể tích này khiến các khe nối thay đổi kích thước theo chu kỳ thời gian. Nếu không có vật liệu linh hoạt lấp vào, các mối nối sẽ bị kéo căng, nứt vỡ hoặc mất liên kết. Chất trám khe với đặc tính đàn hồi cao có thể hấp thụ sự chuyển động này, duy trì độ kín khít của khe nối mà không gây hư hại cho vật liệu xung quanh
- Chống lại tác động hóa học và cơ học từ môi trường xung quanh: Trong môi trường công nghiệp, đặc biệt là các nhà máy hóa chất, nhà máy xử lý nước thải hoặc kho chứa nhiên liệu, các mối nối bê tông thường xuyên phải tiếp xúc với dung môi, axit, kiềm hoặc dầu mỡ. Việc sử dụng chất trám khe kháng hóa chất là yêu cầu bắt buộc nhằm đảm bảo độ bền lâu dài. Ngoài ra, tại các vị trí chịu lực cơ học lớn như đường băng sân bay, sàn nhà xưởng hoặc bãi đỗ xe tải trọng nặng, chất trám khe cần có khả năng chịu mài mòn, va đập mà vẫn giữ được tính đàn hồi
- Cải thiện thẩm mỹ và độ hoàn thiện bề mặt: Ngoài yếu tố kỹ thuật, chất trám khe còn mang lại giá trị thẩm mỹ cho bề mặt hoàn thiện, nhất là trong các công trình dân dụng, thương mại, hoặc không gian công cộng. Việc trám kín các khe nối giúp mặt sàn, tường, trần... trông đồng nhất, sạch sẽ và chuyên nghiệp hơn. Nhiều loại chất trám khe còn có thể pha màu, sơn phủ hoặc đánh bóng để phù hợp với thiết kế tổng thể của công trình
- Giảm chi phí bảo trì, kéo dài tuổi thọ sử dụng của công trình: Việc xử lý các sự cố như thấm nước, nứt vỡ hay bong tróc do mối nối bị hư hại không chỉ tốn kém về chi phí mà còn ảnh hưởng đến tiến độ vận hành công trình. Bằng cách sử dụng chất trám khe ngay từ đầu, nhà thầu có thể phòng ngừa rủi ro, giảm thiểu bảo trì và đảm bảo công trình vận hành ổn định trong thời gian dài
3. Phân loại chất trám khe theo đặc tính và ứng dụng
Chất trám khe trên thị trường hiện nay rất đa dạng, được phân loại dựa trên thành phần hóa học và tính năng kỹ thuật, bao gồm:
- Chất trám khe gốc polyurethane (PU): Đàn hồi cao, bám dính tốt, chịu co giãn mạnh thường dùng cho khe co giãn tường, sàn, tấm panel hoặc khe nối công nghiệp ngoài trời
- Chất trám khe gốc silicone: Thích hợp cho bề mặt tiếp xúc với tia UV, không thấm nước, không đổi màu theo thời gian dùng nhiều trong khu vực ẩm ướt như phòng tắm, hồ bơi, mặt đứng ngoài trời
- Chất trám khe gốc polysulfide: Có độ bền cao trong môi trường hóa học và ngập nước liên tục dùng trong bể chứa nước thải, bể lắng, bể hóa chất
- Chất trám khe epoxy: Cứng, bám dính cao phù hợp với các khe có chuyển động thấp như khe nối sàn bê tông trong nhà xưởng
- Chất trám khe bitum: Dùng trong các ứng dụng cầu đường có tính chất tự làm kín, nhưng khả năng đàn hồi hạn chế
- Chất trám khe gốc xi măng polymer cải tiến: Dùng chủ yếu trong các khe có yêu cầu chịu lực trung bình, giá thành thấp, dễ thi công
4. Yêu cầu kỹ thuật khi thi công chất trám khe
Để đảm bảo hiệu quả của việc trám khe, quá trình thi công cần tuân thủ các nguyên tắc sau:
- Vệ sinh kỹ lưỡng khe nối: Bụi, dầu mỡ, nước đọng hoặc tạp chất có thể làm giảm độ bám dính của vật liệu
- Đảm bảo hình dạng lý tưởng của khe nối: Tỷ lệ chiều rộng và chiều sâu phù hợp sẽ giúp vật liệu co giãn tốt hơn
- Sử dụng lớp lót (primer) nếu cần: Một số bề mặt yêu cầu lớp kết dính trung gian để tăng độ bám
- Lắp đặt vật liệu hỗ trợ như thanh chèn khe (backer rod): Đảm bảo chiều sâu đồng đều, tránh dính ba mặt gây nứt vỡ vật liệu
- Thi công đúng nhiệt độ, độ ẩm khuyến nghị của nhà sản xuất: Tránh điều kiện thời tiết xấu làm ảnh hưởng đến chất lượng bám dính và đóng rắn
- Bảo dưỡng đúng thời gian trước khi đưa công trình vào sử dụng
Chất trám khe tuy chỉ chiếm một phần nhỏ trong tổng thể vật liệu xây dựng nhưng lại giữ vai trò then chốt trong việc bảo vệ các mối nối bê tông – vị trí dễ bị tổn thương nhất trong kết cấu công trình. Việc lựa chọn đúng loại vật liệu và thi công đúng kỹ thuật không chỉ giúp ngăn ngừa sự xuống cấp, mà còn góp phần kéo dài tuổi thọ, giảm chi phí bảo trì và nâng cao hiệu quả đầu tư trong xây dựng.
0964341515