Trong ngành xây dựng hiện đại, việc đảm bảo khả năng chống thấm cho các mạch ngừng, khe co giãn hay các vị trí tiếp giáp giữa bê tông cũ và mới là vô cùng quan trọng. Một trong những vật liệu chuyên dụng được sử dụng phổ biến hiện nay để xử lý các điểm này chính là băng trương nở
Tuy nhiên, không phải loại băng trương nở nào cũng phù hợp cho mọi hạng mục. Việc lựa chọn đúng loại vật liệu không chỉ tăng hiệu quả chống thấm mà còn góp phần đảm bảo tuổi thọ và chất lượng công trình. Trong bài viết dưới đây, cùng Chống Thấm Hưng Phát tìm hiểu chi tiết về cách lựa chọn băng trương nở phù hợp với từng hạng mục xây dựng
1. Băng trương nở là gì ?
Băng trương nở là một loại vật liệu chuyên dụng có khả năng giãn nở khi tiếp xúc với nước. Khi được đặt tại các mạch ngừng, khe nối hoặc các điểm giao nhau giữa các kết cấu bê tông, băng sẽ hút ẩm và nở thể tích từ đó lấp đầy các khe hở và ngăn chặn sự xâm nhập của nước.
Vật liệu cấu tạo nên băng trương nở thường là cao su tổng hợp hoặc bentonite, với khả năng trương nở từ 200% đến hơn 300% tùy loại. Nhờ tính chất này, băng trương nở được sử dụng rộng rãi trong các hạng mục yêu cầu cao về chống thấm như hầm, móng, bể nước, tường chắn, hố ga, cầu cống, tầng hầm,...
2. Phân loại băng trương nở theo vật liệu chế tạo
Trước khi đi vào cách chọn, cần hiểu rõ các loại băng trương nở trên thị trường hiện nay. Mỗi loại có đặc điểm riêng và phù hợp với các điều kiện thi công khác nhau:
- Băng trương nở bentonite: là loại được làm từ cao su và bentonite một loại đất sét tự nhiên có khả năng hấp thụ nước cao. Khi gặp nước, bentonite sẽ phồng lên tạo thành một rào chắn tự nhiên chống nước.
- Băng trương nở hydrophilic polyurethane: là loại sử dụng chất gốc PU có khả năng phản ứng với nước và giãn nở mạnh mẽ. Loại này thường có độ bền cao, chống hóa chất tốt.
- Băng trương nở cao su tổng hợp: loại này sử dụng cao su kết hợp với phụ gia trương nở. Nó thường có hình dáng mềm dẻo, dễ uốn cong theo kết cấu và có khả năng trương nở ổn định.
3. Những tiêu chí cần lưu ý khi lựa chọn băng trương nở
Việc chọn đúng loại băng trương nở không chỉ phụ thuộc vào tính chất vật liệu mà còn cần cân nhắc kỹ đến điều kiện thực tế và yêu cầu kỹ thuật của từng hạng mục. Dưới đây là một số tiêu chí quan trọng:
- Tính chất môi trường làm việc: với các công trình tiếp xúc với nước ngầm có chứa hóa chất, nước biển hoặc nước thải công nghiệp, cần lựa chọn loại băng có khả năng chống hóa chất tốt như băng PU trương nở.
- Độ rộng và độ sâu của khe thi công: với các khe lớn hoặc mạch ngừng rộng, nên chọn loại băng có độ trương nở cao để đảm bảo khả năng bịt kín khi tiếp xúc với nước.
- Tốc độ ngậm nước và khả năng nở: một số loại băng nở nhanh (trong vài giờ) phù hợp cho hạng mục cần chống thấm gấp, nhưng với công trình có thời gian thi công dài ngày, nên dùng loại nở chậm để tránh bị trương nở trước khi đổ bê tông.
- Tính tương thích với vật liệu xung quanh: băng trương nở cần có độ bám dính hoặc khả năng tương thích cao với bê tông, sắt thép hoặc các lớp phủ chống thấm khác.
- Giá thành và nguồn cung ứng: cân nhắc giữa chất lượng và chi phí, lựa chọn sản phẩm từ nhà cung cấp uy tín, rõ nguồn gốc để đảm bảo chất lượng lâu dài.
4. Hướng dẫn lựa chọn băng trương nở theo từng hạng mục cụ thể
Dưới đây là những phân tích chi tiết cho từng nhóm công trình phổ biến nhằm giúp chọn đúng loại băng trương nở phù hợp:
Băng trương nở cho hạng mục thi công móng
- Các vị trí như mạch ngừng giữa móng và tường, khe nối giữa cọc và đài móng thường xuyên tiếp xúc với nước ngầm. Do đó, cần chọn loại băng trương nở có khả năng chịu áp lực nước cao, độ trương nở lớn nhưng không quá nhanh.
- Gợi ý sử dụng: băng trương nở bentonite hoặc cao su tổng hợp trương nở chậm, dải rộng từ 20mm trở lên, độ nở 200–300%.
Băng trương nở cho tầng hầm và tường chắn đất
- Đây là khu vực tiếp xúc lâu dài với độ ẩm cao, cần độ bền cơ học cũng như khả năng chống thấm vĩnh viễn. Nên sử dụng băng cao su hydrophilic có bổ sung phụ gia chống kiềm hoặc loại PU trương nở ổn định, phù hợp với điều kiện ngập nước liên tục.
- Băng nên có khả năng chịu va đập và co giãn theo chuyển động nhỏ của bê tông.
Băng trương nở cho bể chứa nước và bể xử lý nước thải
- Các bể chứa nước sạch yêu cầu vật liệu không ảnh hưởng đến chất lượng nước, nên chọn loại băng bentonite tự nhiên hoặc cao su tổng hợp không chứa phụ gia độc hại.
- Đối với bể xử lý nước thải, cần dùng loại băng có khả năng chống hóa chất, thường là polyurethane hoặc cao su có xử lý đặc biệt.
Băng trương nở cho cống hộp, đập nước và công trình thủy lợi
- Áp lực nước tại các công trình này rất lớn, đồng thời điều kiện môi trường thường thay đổi khắc nghiệt theo mùa. Cần dùng loại băng trương nở có khả năng chịu áp suất cao, trương nở đều, không bị rửa trôi sau thời gian dài.
- Gợi ý sử dụng: băng cao su tổng hợp dẻo hoặc băng hydrophilic có độ nở trên 250%, loại có thêm lưới thép gia cường nếu cần.
Băng trương nở cho mạch ngừng giữa các đợt đổ bê tông
- Ở các vách tường, sàn tầng hầm, cột, vách cứng thường phải đổ bê tông nhiều đợt, nên tại mạch ngừng cần đảm bảo bịt kín tối đa.
- Dùng loại băng nở chậm, chịu nước tốt, không bị nở sớm khi trời mưa hoặc độ ẩm cao trước khi đổ bê tông.
- Đề xuất: băng bentonite hoặc cao su hydrophilic có lớp keo bảo vệ hoặc phủ lớp polymer ngăn thấm sớm.
5. Một số lưu ý khi thi công băng trương nở
Dù chọn đúng loại băng trương nở, việc thi công không đúng kỹ thuật cũng có thể làm mất hiệu quả chống thấm. Dưới đây là những điểm cần chú ý trong quá trình lắp đặt:
- Chuẩn bị bề mặt: khu vực lắp băng cần được vệ sinh sạch sẽ, khô ráo, không dính dầu mỡ hoặc bụi bẩn để tăng độ bám dính.
- Cố định đúng cách: dùng keo chuyên dụng hoặc đinh bê tông để cố định băng, đảm bảo băng nằm chính xác giữa khe nối, không bị dịch chuyển khi đổ bê tông.
- Bảo vệ khỏi nước trước khi đổ bê tông: tránh để băng tiếp xúc với nước hoặc hơi ẩm trước khi thi công bê tông, vì sẽ khiến băng nở sớm mất tác dụng.
- Không kéo căng hoặc gập gãy băng: đảm bảo băng được đặt tự nhiên theo chiều dài của khe, tránh kéo căng gây biến dạng hoặc đứt đoạn.
6. Ưu điểm khi sử dụng đúng loại băng trương nở
Việc lựa chọn và sử dụng đúng loại băng trương nở không chỉ giúp đảm bảo hiệu quả chống thấm, mà còn mang lại nhiều lợi ích về lâu dài cho cả chủ đầu tư lẫn nhà thầu. Dưới đây là một số ưu điểm nổi bật mà băng trương nở có thể mang lại nếu được áp dụng đúng kỹ thuật và đúng mục đích sử dụng:
- Khả năng tự giãn nở khi tiếp xúc với nước giúp vật liệu tự lấp đầy các khe hở, đảm bảo bịt kín mạch ngừng, khe nối mà không cần can thiệp thủ công hay phức tạp trong thi công.
- Tăng cường hiệu quả chống thấm vĩnh viễn tại các vị trí có nguy cơ thấm nước cao như móng, tầng hầm, bể chứa hay tường chắn, giúp công trình vận hành ổn định trong thời gian dài.
- Giảm đáng kể chi phí bảo trì và sửa chữa phát sinh do thấm nước, từ đó giúp tiết kiệm chi phí vận hành và nâng cao hiệu quả kinh tế tổng thể của công trình.
- Thi công nhanh gọn, không yêu cầu máy móc phức tạp, phù hợp cho nhiều điều kiện địa hình khác nhau kể cả những nơi khó tiếp cận hay thi công thủ công.
- Có khả năng thích ứng linh hoạt với các dạng khe, bề mặt bê tông phức tạp nhờ tính dẻo và mềm mại của vật liệu, không gây nứt vỡ khi xảy ra co giãn kết cấu.
- Đa dạng về chủng loại, kích thước và tính năng, giúp dễ dàng lựa chọn loại phù hợp cho từng yêu cầu kỹ thuật riêng biệt trong các hạng mục khác nhau.
- Tính tương thích cao với nhiều loại vật liệu xây dựng như bê tông, thép, nhựa, lớp phủ chống thấm, từ đó tạo ra sự liên kết ổn định và chắc chắn trong kết cấu.
- Bền với thời gian, không bị lão hóa nhanh trong điều kiện môi trường khắc nghiệt, kể cả khi tiếp xúc với nước có hóa chất, nước ngầm có tính axit hoặc kiềm nhẹ.
Việc lựa chọn đúng loại băng trương nở cho từng hạng mục không chỉ đảm bảo hiệu quả chống thấm mà còn giúp nâng cao độ bền và tính an toàn cho công trình xây dựng. Tùy vào điều kiện thi công, đặc điểm của từng hạng mục và yêu cầu kỹ thuật cụ thể, hãy cân nhắc kỹ càng trước khi quyết định sử dụng loại băng nào.
0964341515