Chống thấm tại mạch ngừng bê tông luôn là vấn đề quan trọng trong thi công xây dựng, đặc biệt ở các công trình ngầm như tầng hầm, bể nước hay hố thang máy. Nếu không xử lý đúng kỹ thuật, đây sẽ là điểm dễ thấm nước và gây hư hỏng kết cấu về lâu dài
Một giải pháp đang được sử dụng hiệu quả hiện nay là băng trương nở vật liệu có khả năng tự trương nở khi gặp nước để bịt kín khe hở trong bê tông. Vậy băng trương nở là gì và vì sao nó lại được ứng dụng rộng rãi trong chống thấm mạch ngừng? Hãy cùng Chống Thấm Hưng Phát tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau
1. Băng trương nở là gì ?
Băng trương nở là một loại vật liệu chống thấm đặc biệt, có dạng dây hoặc bản dẹt, được cấu tạo từ cao su tổng hợp có khả năng trương nở khi tiếp xúc với nước. Nhờ tính chất hút nước và tăng thể tích đáng kể, băng trương nở có thể bịt kín hoàn toàn các khe hở hoặc mạch ngừng trong kết cấu bê tông, ngăn nước thẩm thấu qua các vị trí nhạy cảm này
Khi lắp đặt băng trương nở vào mạch ngừng bê tông, sản phẩm sẽ giữ nguyên hình dạng ban đầu. Tuy nhiên, khi có nước ngấm vào, vật liệu sẽ phản ứng bằng cách hút ẩm và tăng thể tích lên gấp nhiều lần. Quá trình trương nở này tạo ra áp lực đẩy vào thành bê tông xung quanh, từ đó tạo nên một lớp đệm kín khít và hiệu quả trong việc chống thấm
2. Cấu tạo và đặc tính vật liệu
Băng trương nở thường được sản xuất từ các loại vật liệu đàn hồi cao, chủ yếu là cao su bentonite hoặc cao su hydrophilic. Đây là các loại vật liệu có khả năng phản ứng hóa học với nước, tạo ra sự trương nở đồng đều
Một số đặc tính nổi bật của băng trương nở gồm:
- Khả năng trương nở thể tích từ 200% đến 900% so với kích thước ban đầu, tùy theo loại vật liệu sử dụng
- Có độ đàn hồi và độ bám dính cao với bề mặt bê tông
- Khả năng phục hồi nếu bị khô sau thời gian dài không tiếp xúc với nước
- Không bị phân hủy trong môi trường nước ngầm, nước lợ hay các hóa chất thường gặp trong công trình
- Thời gian chịu ngâm lâu dài, có thể kéo dài từ 20 năm trở lên nếu thi công đúng kỹ thuật
3. Phân loại băng trương nở trên thị trường
Tùy theo tính chất vật liệu và công dụng thực tế, băng trương nở được chia thành nhiều loại khác nhau. Một số phân loại thông dụng có thể kể đến như:
- Băng trương nở dạng bentonite: Thành phần chính là đất sét bentonite kết hợp với cao su tổng hợp. Loại này có khả năng trương nở cao, thường sử dụng trong các kết cấu ngầm hoặc nơi có áp lực nước thấp đến trung bình
- Băng trương nở dạng cao su hydrophilic: Sử dụng cao su tổng hợp có pha phụ gia hydrophilic, có khả năng trương nở ổn định và độ đàn hồi tốt hơn bentonite. Thường dùng cho các công trình yêu cầu chống thấm dài hạn và áp lực nước cao
- Băng trương nở có lớp bảo vệ ngoài (coating): Đây là loại được bọc một lớp phủ nhằm kiểm soát tốc độ trương nở, tránh hiện tượng trương nở quá sớm khi tiếp xúc với độ ẩm trong môi trường chưa ổn định
4. Ứng dụng thực tế trong công trình xây dựng
Băng trương nở được sử dụng rộng rãi trong nhiều hạng mục thi công có yêu cầu chống thấm cao. Một số vị trí điển hình gồm:
- Mạch ngừng bê tông: Tại các vị trí dừng đổ bê tông giữa hai giai đoạn thi công, khe nối tường – sàn, cột – dầm, móng – sàn, thường xảy ra rò rỉ nước nếu không xử lý kỹ. Băng trương nở là lựa chọn tối ưu trong các trường hợp này
- Công trình ngầm: Tường tầng hầm, hố thang máy, bể chứa nước, bể xử lý nước thải, đập thủy điện… đều cần vật liệu trám kín mạch dừng để đảm bảo kín nước
- Công trình giao thông: Đường hầm, cầu vượt, cống hộp, bãi đỗ xe ngầm… thường xuyên chịu áp lực nước ngầm, nên cần giải pháp chống thấm bền vững tại các khe nối
5. Ưu điểm vượt trội của băng trương nở
- Tự động trương nở khi gặp nước: Đây là tính năng đặc trưng giúp băng trương nở hoạt động một cách thụ động, không cần nguồn điện hay thiết bị hỗ trợ nào
- Thi công dễ dàng: Việc lắp đặt băng trương nở tương đối đơn giản, chỉ cần cố định đúng vị trí trên mạch ngừng là có thể đổ bê tông tiếp theo
- Hiệu quả chống thấm lâu dài: Vật liệu có tuổi thọ cao, không bị mục nát hay bong tróc sau thời gian dài sử dụng, đảm bảo độ kín nước cho kết cấu bê tông
- Không độc hại, thân thiện với môi trường: Sản phẩm không gây ô nhiễm nước ngầm, không phát thải chất gây hại và phù hợp với các tiêu chuẩn xây dựng xanh
6. Quy trình thi công băng trương nở đúng kỹ thuật
Để phát huy tối đa hiệu quả chống thấm của băng trương nở, việc thi công cần tuân thủ đầy đủ các bước kỹ thuật. Dưới đây là hướng dẫn cơ bản:
Bước 1: Chuẩn bị bề mặt mạch ngừng
- Làm sạch hoàn toàn bề mặt bê tông tại vị trí sẽ gắn băng trương nở
- Dùng bàn chải sắt hoặc máy mài để loại bỏ bụi xi măng, dầu mỡ và các tạp chất bám dính
Bước 2: Gắn băng trương nở vào vị trí mạch ngừng
- Dùng keo chuyên dụng hoặc đinh bê tông để cố định băng trương nở theo đúng đường mạch ngừng thiết kế
- Đảm bảo băng nằm chính giữa khe, không bị lệch hay gấp khúc
Bước 3: Gia cố tại các điểm nối băng
- Khi phải nối hai đoạn băng, cần chồng mí tối thiểu 5cm và bôi keo chống thấm ở điểm nối để đảm bảo độ kín
- Tránh để khe hở tại các vị trí góc hoặc mối nối
Bước 4: Bảo vệ trong quá trình thi công bê tông
- Che chắn băng trương nở bằng ván hoặc vật liệu không thấm nước nếu trời mưa hoặc môi trường có độ ẩm cao
- Đảm bảo băng không bị trương nở sớm trước khi đổ bê tông tiếp theo
Bước 5: Đổ bê tông phủ kín băng
- Khi đổ bê tông đợt kế tiếp, cần đảm bảo bê tông bao kín toàn bộ băng trương nở
- Dùng đầm rung hợp lý để tránh bọt khí và đảm bảo kết dính tốt giữa hai lớp bê tông
7. Một số lưu ý quan trọng khi sử dụng
- Không để băng trương nở tiếp xúc với nước, mưa hoặc độ ẩm cao trước khi đổ bê tông, vì điều này có thể khiến vật liệu trương nở sớm và mất hiệu quả về sau
- Khi cố định băng vào mạch ngừng, nên sử dụng keo chuyên dụng hoặc đinh bê tông theo đúng hướng dẫn kỹ thuật để đảm bảo bám dính chắc chắn
- Với các đoạn nối băng, cần chồng mí ít nhất 5cm và trét kín keo ở điểm nối để hạn chế tối đa nguy cơ thấm nước sau khi thi công
- Che chắn khu vực thi công cẩn thận nếu dự báo có mưa hoặc độ ẩm không khí cao, đặc biệt là khi thi công tầng hầm hoặc bể chứa ngoài trời
- Không dùng lực mạnh đè lên băng trương nở sau khi gắn vào vị trí, tránh làm biến dạng hoặc mất tính đàn hồi của vật liệu
- Trong môi trường có nhiệt độ cao, cần bảo quản băng trương nở trong bao bì gốc, để nơi khô mát, tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời
- Không sử dụng băng trương nở cho các khe co giãn hoặc khe hở có khả năng thay đổi lớn về kích thước, vì vật liệu chỉ phù hợp cho khe cố định, mạch ngừng
8. So sánh băng trương nở với các giải pháp chống thấm khác
So với các phương pháp truyền thống như sử dụng keo polyurethane, vữa chống thấm hay băng cản nước PVC, băng trương nở có nhiều ưu thế vượt trội:
- Chủ động phản ứng với nước mà không cần nhân công duy trì
- Dễ thi công hơn so với băng cản nước, không cần hàn nhiệt hay định vị phức tạp
- Khả năng bịt kín khe hở hiệu quả nhờ lực trương nở mạnh
- Chi phí hợp lý hơn so với các vật liệu chống thấm cao cấp, đặc biệt phù hợp với các công trình quy mô vừa và nhỏ
Băng trương nở là một giải pháp chống thấm tiên tiến, hiệu quả và ngày càng phổ biến trong ngành xây dựng hiện đại. Với khả năng tự động trương nở khi gặp nước, độ bền cao và thi công đơn giản, vật liệu này đã chứng minh vai trò quan trọng trong việc bảo vệ mạch ngừng bê tông một trong những điểm yếu cố hữu của kết cấu công trình.
0964341515