Băng trương nở có thể thay thế băng cản nước PVC hay không?

Trong xây dựng hiện đại, việc chống thấm tại các mạch ngừng bê tông là một trong những yếu tố quan trọng quyết định đến độ bền và tuổi thọ công trình. Đặc biệt tại các hạng mục như tầng hầm, bể chứa, hố thang máy hay hầm kỹ thuật, khả năng ngăn nước tại các vị trí tiếp giáp giữa hai lần đổ bê tông luôn là vấn đề được quan tâm hàng đầu

Trên thị trường hiện nay, hai loại vật liệu thường được sử dụng để xử lý chống thấm mạch ngừng là băng cản nước PVC và băng trương nở. Tuy nhiên, với những ưu điểm nổi bật về tính linh hoạt và thi công đơn giản, băng trương nở đang ngày càng được sử dụng phổ biến hơn trong thực tế. Vậy liệu loại vật liệu này có thể thay thế hoàn toàn băng cản nước PVC hay không? Trong bài viết này, cùng Chống Thấm Hưng Phát tìm hiểu chi tiết về đặc điểm, ứng dụng và khả năng thay thế giữa hai loại vật liệu chống thấm này.

1. Đặc điểm và cơ chế hoạt động của băng cản nước PVC

Băng cản nước PVC là một loại vật liệu làm từ nhựa PVC dẻo, được thiết kế dạng bản dài có gân hoặc lõi để tăng độ bám vào bê tông và khả năng ngăn nước. Vật liệu này hoạt động như một hàng rào vật lý, ngăn nước từ phía bên ngoài thấm xuyên qua khe mạch ngừng.

- Băng PVC được đặt giữa hai lớp bê tông và khi bê tông đông cứng, vật liệu sẽ bị kẹp chặt, tạo thành một dải chắn không cho nước thấm qua mạch tiếp giáp giữa hai lần đổ bê tông.

- Với thiết kế có các gân đối xứng hoặc lõi trung tâm, băng PVC còn giúp tăng khả năng chống lại áp lực nước, rất phù hợp trong các công trình có yêu cầu cao về chống thấm như hồ bơi, đập nước, hầm ngầm hoặc bể chứa.

2. Giới thiệu về băng trương nở và nguyên lý hoạt động

Băng trương nở là một loại vật liệu chống thấm có khả năng tự trương nở khi tiếp xúc với nước. Thành phần chủ yếu của vật liệu thường là cao su bentonite hoặc polyme trương nở, có khả năng hấp thụ nước và tăng thể tích lên gấp 2 – 10 lần tùy theo loại.

- Khi băng trương nở được đặt vào khe mạch ngừng, sau khi bê tông được đổ và vật liệu tiếp xúc với nước, nó sẽ bắt đầu nở ra, lấp đầy mọi khe hở và tạo thành một lớp chắn chặt chẽ ngăn nước thấm qua.

- Khả năng trương nở giúp vật liệu tự điều chỉnh và bù đắp những sai số nhỏ trong thi công, như khe hở không đều hoặc những khoảng trống nhỏ không thể nhìn thấy bằng mắt thường, nhờ đó tăng hiệu quả chống thấm.

3. So sánh chi tiết giữa băng trương nở và băng cản nước PVC

Để đánh giá khả năng thay thế giữa hai loại vật liệu, cần xem xét chi tiết các yếu tố như hiệu quả chống thấm, khả năng chịu áp lực nước, độ bền theo thời gian, tính linh hoạt trong thi công và chi phí tổng thể.

- Về hiệu quả chống thấm: Băng PVC hoạt động như một hàng rào vật lý nên chống thấm hiệu quả trong điều kiện khắt khe, trong khi băng trương nở phát huy tốt trong môi trường có áp lực nước thấp đến trung bình nhờ khả năng trương nở lấp kín.

- Về khả năng chịu áp lực nước: Băng PVC có độ bền cơ học cao, chịu được áp lực nước lớn và phù hợp với các công trình chứa nước áp suất cao. Trong khi đó, băng trương nở có giới hạn áp lực nhất định, nếu trương nở trong điều kiện áp lực quá lớn có thể bị ép xẹp lại hoặc bị phá vỡ.

- Về độ bền lâu dài: Băng PVC ổn định theo thời gian, không bị ảnh hưởng bởi điều kiện môi trường sau khi đã được cố định trong khối bê tông. Ngược lại, băng trương nở có thể bị lão hóa nếu tiếp xúc với nước quá nhiều lần, dẫn đến mất khả năng nở về sau.

- Về thi công: Băng trương nở dễ lắp đặt hơn nhiều so với băng PVC vì không cần cố định phức tạp bằng cốp pha hoặc giá đỡ. Trong khi đó, băng PVC đòi hỏi kỹ thuật lắp đặt chính xác để đảm bảo không bị xô lệch khi đổ bê tông.

- Về chi phí: Chi phí ban đầu của băng trương nở thường thấp hơn so với băng PVC, tuy nhiên cần tính thêm chi phí bảo quản nghiêm ngặt và khả năng hư hại nếu để vật liệu tiếp xúc với nước trước khi thi công.

4. Ưu điểm của băng trương nở trong thi công mạch ngừng

Băng trương nở được ưa chuộng trong nhiều công trình hiện nay, đặc biệt là công trình dân dụng và công trình xử lý nước thải, nhờ những lợi thế rõ rệt về thi công và tính thích nghi.

- Dễ vận chuyển, dễ bảo quản trong điều kiện khô ráo, không chiếm nhiều diện tích và có thể thi công linh hoạt với nhiều loại kết cấu khác nhau, từ hố ga đến bể chứa nước.

- Không yêu cầu kỹ thuật thi công quá phức tạp, người lao động có thể dễ dàng cắt, dán và gắn băng trương nở vào vị trí yêu cầu chỉ với keo chuyên dụng hoặc đinh giữ.

- Có khả năng lấp kín tốt ngay cả ở những điểm nối, khe nhỏ hoặc những vị trí khó tiếp cận, tăng độ an toàn cho công trình về mặt chống thấm.

- Khả năng phản ứng tự động khi tiếp xúc với nước giúp giảm thiểu rủi ro nếu có sai số trong quá trình đổ bê tông hoặc rung bê tông.

5. Hạn chế của băng trương nở trong một số điều kiện

Dù có nhiều ưu điểm, băng trương nở cũng có một số điểm hạn chế cần được tính đến khi lựa chọn sử dụng thay cho băng cản nước PVC.

- Không phù hợp với các khe giãn nở có chuyển vị động do khả năng đàn hồi thấp, dễ bị phá vỡ khi kết cấu biến dạng theo thời gian hoặc nhiệt độ.

- Có thể trương nở sớm nếu tiếp xúc nước mưa hoặc độ ẩm cao trong thời gian lưu kho tại công trình, làm giảm khả năng chống thấm khi thi công thực tế.

- Không đảm bảo hiệu quả trong các môi trường có hóa chất mạnh, đặc biệt là axit, dầu hoặc dung môi công nghiệp có thể làm mất khả năng trương nở của vật liệu.

6. Những trường hợp nên sử dụng băng trương nở thay thế PVC

Băng trương nở có thể được sử dụng thay thế cho băng PVC trong những điều kiện cụ thể, nếu đáp ứng đúng kỹ thuật và tính chất công trình cho phép.

- Áp dụng hiệu quả cho các công trình có áp lực nước thấp đến trung bình như tầng hầm nhà ở, nhà máy, mương dẫn nước hoặc trạm xử lý nước mưa.

- Phù hợp cho các mạch ngừng không có chuyển vị động, tức là không có sự giãn nở co ngót quá lớn trong quá trình sử dụng của công trình.

- Lý tưởng trong các dự án cần tiến độ thi công nhanh, chi phí hạn chế hoặc không có điều kiện kỹ thuật cao để lắp đặt băng PVC chính xác.

- Có thể sử dụng như lớp chống thấm bổ sung bên trong mạch ngừng đã có sẵn lớp PVC nhưng muốn tăng thêm độ an toàn nhờ tính năng tự làm kín.

7. Có nên kết hợp cả hai loại băng để tăng hiệu quả chống thấm?

Thực tế cho thấy nhiều nhà thầu hiện nay đã áp dụng phương án kết hợp cả băng trương nở và băng cản nước PVC để tận dụng ưu điểm của cả hai vật liệu.

- Việc sử dụng băng PVC ở lõi mạch ngừng kết hợp với lớp băng trương nở phía ngoài giúp tạo nên hai lớp chống thấm độc lập, tăng cường đáng kể độ an toàn và tuổi thọ công trình.

- Kết hợp này đặc biệt hiệu quả trong công trình ngầm, hố thang máy, bể xử lý nước thải hoặc hầm kỹ thuật nơi nước thấm có thể đến từ nhiều hướng và áp lực khác nhau.

- Tuy nhiên, cần tính toán hợp lý giữa chi phí và hiệu quả, đồng thời thi công đúng quy trình để tránh xảy ra hiện tượng phản tác dụng do vật liệu chồng lắp không đúng cách.

Băng trương nở không thể thay thế hoàn toàn băng cản nước PVC trong mọi trường hợp. Tuy nhiên, với những điều kiện phù hợp, đây là một giải pháp chống thấm hiệu quả, linh hoạt và tiết kiệm, đặc biệt khi được thi công đúng cách và chọn lựa đúng vị trí ứng dụng. Sự kết hợp giữa hiểu biết kỹ thuật và lựa chọn vật liệu phù hợp sẽ giúp các công trình xây dựng đạt hiệu quả chống thấm cao nhất, đảm bảo chất lượng và tuổi thọ công trình trong lâu dài.